
آیا میدانستید که : دهانهای را بر روی مریخ به افتخار رابرت آنسون هاینلاین نویسندهٔ آمریکایی سبک علمی–تخیلی، «هاینلاین» نامگذاری کردهاند؟
آیا میدانستید که : زهره قایینی تنها ایرانی است که تاکنون به ریاست هیئت داوران جایزه جهانی هانس کریستین آندرسن برگزیده شدهاست؟
آیا میدانستید که : آب خالص بیشترین چگالیش را که برابر ۱ گرم بر سانتیمتر مکعب است در دمای ۳٫۹۸ درجه سلسیوس بهدست میآورد؟
آیا میدانستید که : در میان دلفینها رفتارهای همجنسگرایانه وجود دارد و دلفینهای پوزهبطری به صورت متناوب با همجنسان خود معاشقه و نزدیکی میکنند؟
آیا میدانستید که : بهگفته داریوش مهرجویی، داستان فیلم هامون با الهام از بوف کور صادق هدایت نوشته شده است؟
آیا میدانستید که : نخستین مداد بهشکل امروزی، در سال ۱۵۶۰ توسط یک زن و شوهر ایتالیایی با قرار دادن یک تکه گرافیت میان دو تکه چوب سرو اختراع شد؟
آیا میدانستید که : اسحاق نیوتن هنگام تولد کودکی زودرس و بقدری نحیف بود که پزشکان به زندهماندن او امید چندانی نداشتند؟
آیا میدانستید که : در پوست زرافه دستکم ۱۱ مادهٔ شیمیایی معطر وجود دارد که مواد شیمیایی معطر روی پوست نرها نسبت به مادهها بوی قویتری دارد؟
آیا میدانستید که : خرچنگ عنکبوتی ژاپنی گونهای خرچنگ است که طول پاهایش به ۳٫۷ متر میرسد؟
آیا میدانستید که : فرانکلین دلانو روزولت سی و دومین رئیسجمهور آمریکا به علت بیماری فلج اطفال از کمر به پایین فلج شده و قادر به راه رفتن نبود؟
آیا میدانستید که : در صورت برقراری تماس بین دو قطعه فلز با سطوح کاملاً تمیز و صاف در خلأ، دو تکه فلز بر اثر پدیدهٔ جوش سرد کاملاً به هم پیوند خورده و مانند یک قطعه درمیآیند؟
آیا میدانستید که : عبدالله موحد با ۶ مدال طلای جهان و المپیک در جایگاه نخست فهرست مشاهیر کشتی ایران و جایگاه یازدهم تالار مشاهیر کشتی آزاد فیلا قرار دارد؟
آیا میدانستید که : نوشتن رمان شبزندهداری فینگنها توسط جیمز جویس هفده سال به طول انجامید؟
آیا میدانستید که : جیمز کامرون کارگردان اولین و دومین فیلم پرفروش تاریخ (آواتار و تایتانیک) است؟
آیا میدانستید که : نخستین اجرا از اپرای لا تراویاتای جوزپه وردی، شکستی بزرگ بود؟
آیا میدانستید که : آبشار یخی دماوند از نظر ارتفاع از سطح دریا مرتفعترین آبشار خاورمیانه است؟
آیا میدانستید که : دارابی بزرگترین میوه از سرده مرکبات است؟
آیا میدانستید که : بابا لنگدراز، منتشر شده در ۱۹۱۲، رمانی نامهنگارانه نوشته جین وبستر، نویسنده آمریکایی است؟
آیا میدانستید که : موزونه چاریوا نخستین زنی است که برای تاجیکستان در المپیک مدال آوردهاست؟
آیا میدانستید که : ترانهٔ مرا ببوس اثری با صدای حسن گلنراقی و شعر سروده حیدر رقابی عنوان تصنیف محبوبی در ایران است؟
آیا میدانستید که : قنات دوطبقه مون در شهرستان اردستان تنها قنات دوطبقه جهان میباشد که ۸۰۰ سال پیش احداث شده است؟
آیا میدانستید که : دانمارک فاقد کوهستان است و بلندترین نقطه آن ۱۷۰٫۸۶ متر از سطح دریا ارتفاع دارد؟
آیا میدانستید که : پردیس ثابتی از سوی شبکه خبری سیانان به عنوان «یکی از ۸ نوابغی که دنیای ما را متحول خواهند ساخت» معرفی شدهاست؟
آیا میدانستید که : جعفر سلماسی نخستین مدالآور ایران در بازیهای المپیک بود؟
آیا میدانستید که : مصرف عسل برای کودکان زیر دو سال به دلیل ایجاد سم بوتولینوم، خطرناک است؟
آیا میدانستید که : بزرگترین آشیانه درختی پرندهساز شناختهشده را یک جفت عقاب سر سفید در فلوریدای آمریکا ساختهاند؟
آیا میدانستید که : لیفن آلودهترین شهر دنیا، در استان شانشی چین واقع شدهاست؟
آیا میدانستید که : قانون حمورابی نخستین سند شناخته شدهایست که در آن یک فرمانروا به اعلان عمومی یک مجموعه کامل قوانین برای ملت خود اقدام میکند؟
آیا میدانستید که : پینا کولادا نوشیدنی رسمی پورتو ریکو است؟
آیا میدانستید که : سرو ابرکوه با ۴۸۰۰ سال قدمت دومین درخت کهنسال در جهان و یکی از آثار طبیعی ملی ایران است؟
آیا میدانستید که : دکتر ابوالقاسم بختیار، از بنیانگذاران و استاد دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، در جوانی دستفروشی میکرد. در ۳۹ سالگی وارد دبیرستان شد و در ۵۵ سالگی تحصیل پزشکی را به پایان رساند؟
آیا میدانستید که : ژوزف نیسهفور نیپس نخستین عکاس تاریخ است؟
آیا میدانستید که : هستهٔ ازگیل به علت داشتن اسید سیانیدریک، سمی است و باید از خوردن آن اجتناب کرد؟
آیا میدانستید که : طاووس، نماد طایفه یزیدیه است. یزیدیان معتقدند که طاووس نماد «فرشته اعظم» است؟
آیا میدانستید که : تکوما گل ملی کشور باهاما است؟
آیا میدانستید که : اندازهٔ کدو تنبل میتواند بسیار بزرگ شود. بزرگترین کدو تنبل جهان وزنی بیش از ۸۰۰ کیلوگرم داشتهاست؟
آیا میدانستید که : مریل استریپ با ۱۸ نامزدی اسکار و ۲۸ نامزدی گوی طلایی رکورددار بیشترین تعداد نامزدی برای این جوایز است؟
آیا میدانستید که : در هند ۴۲۸ زبان وجود دارد که ۴۱۵ زبان زنده هستند و کاربرد دارند و ۱۳ زبان امروزه منسوخ شدهاست؟
آیا میدانستید که : به افتخار کورت وانگات نویسنده علمی–تخیلی، سیارک ۲۵۳۹۹ را «وانگات» نامیدند؟
آیا میدانستید که : کلبه عمو تام نوشتهٔ هریت بیچر استو، تأثیر زیادی بر جنگ داخلی آمریکا و بردهداری در آمریکا گذاشت؟
آیا میدانستید که : نان برنجی، اصلیترین رهآورد کرمانشاه، در هفتمین اجلاس سراسری شورای سیاستگذاری ثبت آثار معنوی کشور که در شهر شاهرود برگزار شد، به ثبت ملی رسید؟
آیا میدانستید که : جنین سپیداج حتی پیش از به دنیا آمدن قادر به مشاهده دنیای پیرامون خود است؟
آیا میدانستید که : در برخی از خفاشها مادهها رویداد لقاح را عقب میاندازند به این معنی که برای مدتی، گاهی تا چند ماه پس از جفتگیری، سلول مردانه را دستنخورده در بدن خود نگه میدارند و در هنگام مناسب آن را با سلول زنانه تماس میدهند؟
آیا میدانستید که : گودال شنا از شاهکارهای توماس ایکینز دانسته میشود؟
آیا میدانستید که : سامسونخان و هزاران نفر پناهنده روس، در جنگهای ایران و روسیه بنفع ایران جنگیدند؟
آیا میدانستید که : وینستون چرچیل، نخستوزیر بریتانیا بهخاطر نوشتههایش (بهویژه جنگ جهانی دوم) جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۵۳ را دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : آخوندک ماده پس از جفتگیری جنس مخالف خود را میخورد؟
آیا میدانستید که : در شرایط مناسب، فلز پالادیم توانایی جذب هیدروژن را تا ۹۰۰ برابر حجم خود دارد؟
آیا میدانستید که : یکی از روشهایی که روانشناسان برای درمان اختلالات روانی و جسمی کودکان و بزرگسالان از آنها بهره میبرند کتاب درمانی است؟
آیا میدانستید که : کاخ گلستان در سی و هفتمین اجلاس سالانه کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو در پنومپن، پایتخت کامبوج، در فهرست آثار جهانی به ثبت رسید؟
آیا میدانستید که : ونسان ون گوگ نقاش نامدار هلندی در زمان حیاتش در گمنامی بهسر میبرد و در تمام طول عمر خود تنها یک تابلو یعنی تاکستان سرخ را فروخت؟
آیا میدانستید که : اقلیم مدیترانهای علاوه بر سرزمینهای اطراف دریای مدیترانه در بخشهایی از کالیفرنیا، استرالیای غربی و جنوبی، جنوب غربی آفریقای جنوبی و مرکز شیلی نیز وجود دارد؟
آیا میدانستید که : عبارت رایج برای سلام گفتن بین یهودیان شلوم علیخم است که مشابه سلام علیکم مسلمانان است؟
آیا میدانستید که : کولوسئوم یکی از عجایب هفتگانه جدید به شمار میرود؟
آیا میدانستید که : طه حسین نویسنده و سخنور نابینای مصری از پیشگامان جنبش نوگرایی در مصر بود که در ۱۹۵۰ وزیر آموزش و پرورش مصر شد و آموزش همگانی را آزاد و رایگان کرد؟
آیا میدانستید که : نخستین باغوحش به سبک جدید در ایران در زمان ناصرالدینشاه قاجار احداث شد؟
آیا میدانستید که : قویترین میکروسکوپ الکترونی دنیا توان نمایش ذراتی به اندازه ۵۰ پیکومتر و تصاویری از اجزای اتم و حرکت اتمها را دارد؟
آیا میدانستید که : رنگینکمان گاهی و به ندرت در موقع طلوع یا غروب خورشید تشکیل میشود؟
آیا میدانستید که : پزشکی در کشور آلمان بیمار خود را بر اساس قسمتی از مجموعه تلویزیونی دکتر هاوس درمان کرد؟
آیا میدانستید که : آشا بهوسله با داشتن بیش از ۱۱۰۰۰ عنوان ترانه ضبط شده رکورددار خوانندگی بیشترین ترانه در تاریخ است؟
آیا میدانستید که : ویلم-الکساندر نخستین پادشاه هلند پس از ۱۲۳ سال حکومت سه ملکه در این کشور است ؟
آیا میدانستید که : موزه لوور پربازدیدترین موزه جهان است؟
آیا میدانستید که : عظیم قیچیساز تنها هیمالیانورد ایرانی است که توانسته به سیزده قلهٔ بالای هشت هزارمتری صعود کند؟
آیا میدانستید که : یک سال پس از کشته شدن بابک خرمدین، ۳۰ هزار نفر از خرمدینان به فرماندهی نرسه بر نیروهای خلیفه معتصم پیروز شدند؟
آیا میدانستید که : استیون هاوکینگ فیزیکدان، کیهانشناس، و نویسندهٔ بریتانیایی، مبتلا به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک بوده و توانایی هیچ نوع تحرکی و حتی سخن گفتن را نیز ندارد؟
آیا میدانستید که : مرتضی مهرزاد با قد ۲۴۶٫۴ سانتیمتر به عنوان بلندترین مرد ایران شناخته میشود؟
آیا میدانستید که : مایکل فلپس شناگر آمریکایی، دارندهٔ ۲۲ مدال المپیک و پرافتخارترین قهرمان تاریخ بازیهای المپیک است؟
آیا میدانستید که : دانشنامه بروکهاوس آلمانی، ورزش زورخانهای را در کتاب اصلی و جلد ویژه ورزش، «قدیمیترین ورزش بدنسازی جهان» معرفی میکند؟
آیا میدانستید که : والت دیزنی با دریافت ۲۲ جایزهٔ آکادمی و ۴ جایزهٔ افتخاری آکادمی، رکورددار دریافت جایزهٔ اسکار است؟
آیا میدانستید که : کره جواهرنشان، ۵۱٬۳۶۶ قطعه جواهر نصب شده بر روی یک کره ۳۴ کیلوگرمی به قطر ۶۶ سانتیمتر، از طلای ناب است؟
آیا میدانستید که : سیارک ۳۰۹۵ عمر خیام به افتخار عمر خیام دانشمند و شاعر ایرانی نامگذاری شدهاست؟
آیا میدانستید که : باران منجمد نوعی باران است که به هنگام برخورد به سطح زمین بلافاصله منجمد میشود؟
آیا میدانستید که : خدیجه آزادپور نخستین زن ایرانی است که در تاریخ بازیهای آسیایی موفق به کسب مدال طلای انفرادی شده است؟
آیا میدانستید که : زبان گنجشک گل ملی کشور سوئد است؟
آیا میدانستید که : درویشخان اولین قربانی سانحه رانندگی در ایران است؟
آیا میدانستید که : لوسی هابز تیلر نخستین زن در آمریکا بود که در رشته دندانپزشکی مدرکی دانشگاهی دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : بویاییپریشی، آسیب، اختلال یا سوء تعبیر حس بویایی است؟
آیا میدانستید که : مجله تایم ملاله یوسفزی را بعد از باراک اوباما، دومین شخصیت برتر جهان در سال ۲۰۱۲ نامید؟
آیا میدانستید که :ناهمرنگی عنبیه میتواند ارثی یا ناشی از موزاییسم ژنتیکی، آسیب یا بیماری باشد؟
آیا میدانستید که :در جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴، کشور غنا برای جلوگیری از اخلال در پخش مستقیم بازیهای تیم ملی این کشور از ساحل عاج برق قرض گرفت؟
آیا میدانستید که :الینور اوستروم نخستین و تنها زنی است که جایزه نوبل اقتصاد را دریافت کردهاست؟
آیا میدانستید که :علی ملکحسینی نخستین پیوند کبد از فرد زنده به زنده در ایران را انجام داد؟
آیا میدانستید که :چوب زغالاخته بدلیل داشتن چگالی بالا در آب غوطه ور نمیشود؟
آیا میدانستید که :انیاک نخستین رایانهای بود که با ۳۰ تن وزن قادر به انجام سیصد عمل ضرب در ثانیه بود؟
آیا میدانستید که :بیابان قرهقوم ۷۰ درصد ازکشور ترکمنستان را پوشانده است؟
آیا میدانستید که :دریای نور درشتترین و زیباترین الماس برلیان در میان گوهرهای سلطنتی ایران و یکی از گوهرهای معروف جهان است؟
آیا میدانستید که :تئودور میمن، فیزیکدان آمریکایی سازندهٔ اولین لیزر در جهان است؟
آیا میدانستید که :جان فورد با بردن چهار اسکار بهترین کارگردانی از مجموع پنج نامزدی، در این بخش رکورددار است؟
آیا میدانستید که :نخستین ماشین ظرفشویی کارا توسط جوزفین کاکرن در سال ۱۸۸۶ میلادی اختراع شد؟
آیا میدانستید که :سوئیس دارای سابقهٔ طولانی بیطرفی در مناسبات جهانی است، و از سال ۱۸۱۵ تاکنون وارد هیچ جنگی نشدهاست؟
آیا میدانستید که :پس از این که ساحل عاج به جام جهانی فوتبال ۲۰۰۶ صعود کرد، دیدیه دروگبا از طرفین جنگ درخواست کرد تا سلاحهای خود را زمین بگذارند؛ درخواستی که منجر به پایان جنگ داخلی پنج ساله در آن کشور شد؟
آیا میدانستید که :قنات قصبهٔ گناباد بزرگترین و کهنترین کاریز جهان است؟
آیا میدانستید که :دریاچه کاریبا، پرآبترین دریاچه سد جهان، واقع در مرز کشورهای آفریقایی زامبیا و زیمبابوه است؟
آیا میدانستید که :سنگ آذرخشی نوعی شیشهٔ طبیعی است؟
آیا میدانستید که :تندیس آزادی یکی از یادبودهای ملی ایالات متحده آمریکا است؟
آیا میدانستید که :حرارت جریان آب گرم گلف استریم مساوی حرارتی است که از سوزاندن دو میلیون تن زغال بدست میآید؟
آیا میدانستید که :زبالهدان بزرگ اطلس شمالی یکی از بزرگترین زبالهدانهای پلاستیک جهان است و در اقیانوس اطلس ایجاد شده است؟
آیا میدانستید که :سیارک ۵۹۲۳۹ ابن هیثم به افتخار ابن هیثم دانشمند ایرانی نامگذاری شده است؟
آیا میدانستید که :در ۲۰ ژوئیه ۲۰۰۵، کانادا چهارمین کشور و نخستین کشور در قاره آمریکا گردید که ازدواج همجنسگرایان را در سطح ملی قانونی کرد؟
آیا میدانستید که :ایرباس ای۳۸۰ بزرگترین هواپیمای مسافربری جهان است؟
آیا میدانستید که :اندرو وایلز پس از سیصد سال موفق به اثبات قضیه آخر فرما شد؟
آیا میدانستید که :خفاشها با داشتن ۱٬۲۴۰ گونه، روی هم رفته حدود ۲۰ درصد از گونههای پستانداران را از آن خود کردهاند؟
آیا میدانستید که :الکسی لئونوف کیهاننورد روسی، نخستین انسانی است که اقدام به راهپیمایی فضایی کرده است؟
آیا میدانستید که :نیوتایموری نام گونهای از خوردن سوشی است که در آن غذا را روی بدن یک زن برهنه میچینند و از روی بدن او صرف میکنند؟
آیا میدانستید که :جکفروت بزرگترین میوه درختی جهان است؟
آیا میدانستید که :مهرشاد نراقی تنها موتورسوار در تاریخ ایران است که موفق شده است در سه کلاس ۱۲۵سیسی، ۲۵۰سیسی، ۴۵۰سیسی همزمان قهرمان ایران شود؟
آیا میدانستید که :درختان غول جزو بزرگترین درختان هستند و میانگین بیشینه ارتفاعشان به ۵۰ تا ۸۵ متر میرسد؟
آیا میدانستید که :در مارس ۱۸۴۸ به دلیل جمع شدن یخها، راه آبشارهای نیاگارا بسته شد و به مدت ۳۰ تا ۴۰ ساعت هیچ آبی از آنها نگذشت؟
آیا میدانستید که :از محمد مهروان طراح بزرگ تمبر ایران، تمبرهای زیبایی (حدود ۴۰۰۰ اثر هنری) بر جای ماندهاست؟
آیا میدانستید که :سنگ خارا از سنگینترین سنگها با چگالی ۲٫۷۵ گرم بر سانتیمتر مکعب میباشد؟
آیا میدانستید که :سیارک ۱۷۷۴۴ در سال ۱۹۹۸ به نام جودی فاستر نامگذاری شد؟
آیا میدانستید که :در سال ۲۰۱۲ بقایای آتش افروختهشده توسط نوعی انسان در حدود یک میلیون سال پیش در غار واندرورک یافت شد؟
آیا میدانستید که :شازده کوچولو پرفروشترین کتاب تک جلدی فرانسوی زبان دنیا است؟
آیا میدانستید که :لاکی دایمند ریچ در رکوردهای جهانی گینس رکورددار بیشترین خالکوبی بدن (۱۰۰٪) میباشد؟
آیا میدانستید که :اوتسی مرد یخی قدیمیترین مومیایی است که تاکنون در اروپا پیدا شده است؟
آیا میدانستید که :شکر قهوهای یا شکر سرخ قند نیشکر است که سرخ یا قهوهای رنگ است؟
آیا میدانستید که :منظور از جهش ژنی، هرگونه تغییر در ساختمان اسیدهای نوکلئیک تشکیل دهنده ماده وراثتی موجود زنده است که باعث تغییرات فنوتیپی میشود؟
آیا میدانستید که :فزونواقعنمایی به سبکی در نقاشی و تندیسگری گفته میشود که یک عکس یا نمونهٔ واقعی را با جزئیات دقیق تداعی کند؟
آیا میدانستید که :خمرهای سرخ به رهبری پل پوت نزدیک به دو میلیون نفر از جمعیت هشت میلیون نفری کامبوج را در کشتزارهای مرگ به قتل رساندند؟
آیا میدانستید که :سم عنکبوت سرگردان برزیلی میتواند در درمان اختلال نعوظ استفاده شود؟
آیا میدانستید که :پس از نبرد آوارایر میان رزمآوران ساسانی و ارمنیان، از وارتان مامیگونیان به عنوان قهرمان ملی ارمنستان یاد میشود؟
آیا میدانستید که :سگ آبی جانور ملی رسمی کشور کانادا از سال ۱۹۷۵ به این سو است؟
آیا میدانستید که :خوانشپریشی موجب اختلال در روانخوانی و یا درک مطلب میشود؟
آیا میدانستید که :برج ایفل توسط ۲۰٬۰۰۰ لامپ در شب نورپردازی میشود که از فاصلهٔ ۸۰ کیلومتری قابل مشاهده است؟
آیا میدانستید که :نیروگاه دماوند در استان تهران، بزرگترین نیروگاه سیکل ترکیبیِ خاورمیانه است؟
آیا میدانستید که :چشمه دیمه در استان چهارمحال و بختیاری، از گواراترین آبهای جهان است و دارای خواص درمانی از قبیل جلوگیری از پوسیدگی دندان و درمان سنگ کلیه است؟
آیا میدانستید که :آلثینگی نخستین نمونه از مجلسهای قانونگذاری امروزین است؟
آیا میدانستید که :مظفرالدینشاه قاجار نخستین پادشاه ایران است که نظام مشروطه را تجربه کرده و آخرین پادشاهی میباشد که در ایران درگذشته است؟
آیا میدانستید که :خرس آبی توانایی دارد ۱۰ سال بدون آب و غذا و در شرایط دمایی بسیار سرد و گرم زندگی کند؟
آیا میدانستید که :وین، بهترین شهر جهان بر پایه کیفیت زندگی در سال ۲۰۱۳ میلادی بوده است؟
آیا میدانستید که :محمدنبی سربلوکی، شیمیدان ایرانی، کاشف دندروزوم است؟
آیا میدانستید که :کریستوفر واکن پیش از بازیگری تربیتکننده شیر در یک سیرک بود؟
آیا میدانستید که :غار ماهیکور غاری در استان لرستان است که ماهیان موجود در آن، فاقد چشم میباشند؟
آیا میدانستید که :تابهبویا گل ملی کشور پاراگوئه است؟
آیا میدانستید که :ناپدید شدن سرنشینان کشتی ماری سلست همچنان یکی از اسرار تاریخ دریانوردی است؟
آیا میدانستید که :چغازنبیل نخستین اثر تاریخی از ایران بود که در سال ۱۹۷۹ در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفت؟
آیا میدانستید که :دیوار آتش نام عمومی برنامههایی است که از دستیابی غیر مجاز به یک سیستم رایانه جلوگیری میکنند؟
آیا میدانستید که :نمایش سگ وستمینستر کنل کلاب، که در سال ۱۸۷۷ تأسیس گردید، معتبرترین مسابقات نمایش سگ در آمریکا میباشد؟
آیا میدانستید که :عمر خیام دهانهای برخوردی بر روی ماه است که به افتخار خیام، ستارهشناس، ریاضیدان و شاعر ایرانی سده ۱۱ میلادی نامگذاری شدهاست؟
آیا میدانستید که :سیمئون زاکسن-کبورگ و گوتا ۵۵ سال پیش از نخستوزیری کشور بلغارستان پادشاه این کشور بود؟
آیا میدانستید که :حسن شاهرخی از مشهورترین طراحان فرش ایران است که تحولی در طراحی فرش کرمان و ایران ایجاد کرد؟
آیا میدانستید که :رایانه پوشیدنی رایانهای است که بر بدن پوشیده میشود؟
آیا میدانستید که :رکوردهای جهانی گینس مدونا را به عنوان موفقترین زن هنرمند معرفی کردهاست؟
آیا میدانستید که :جمهوری فدراتیو برزیل بزرگترین و پرجمعیّتترین کشور آمریکای جنوبی است؟
آیا میدانستید که :تمساح کروموزوم جنسی ندارد و جنسیت این حیوان در داخل تخم با درجه حرارت تعیین میشود؟
آیا میدانستید که :باداب سورت پس از پاموککاله ترکیه، دومین چشمهٔ ثبت شده آب شور جهان است؟
آیا میدانستید که :ایمان افتخاری اولین دانشآموز دوم دبیرستانی ایرانی بود که به مسابقات المپیاد جهانی ریاضی اعزام شد و مدال طلای جهانی گرفت؟
آیا میدانستید که :یوهانا سیگورداردوتیر سیاستمدار ایسلندی نخستین رئیس دولت همجنسگرای دنیا در تاریخ دوران نوین بهشمار میرود؟
آیا میدانستید که : گل ساعت گونهای از گیاهان گلدار است که بیشتر در نواحی استوایی آمریکا و آفریقا رشد میکند؟
آیا میدانستید که : الکساندر کارلین بزرگترین و پرافتخارترین کشتیگیر طول تاریخ کشتی فرنگی است؟
آیا میدانستید که : جیمز دین اولین بازیگری بود که پس از مرگ نامزد جایزه اسکار شد و تنها کسی است که دو بار پس از مرگش نامزد اسکار شده است؟
آیا میدانستید که : سارا برنارد بازیگر اهل فرانسه به عنوان «مشهورترین بازیگر زن تاریخ» انتخاب شده است؟
آیا میدانستید که : آبراهام اورتلیوس نخستین کسی بود که نظریه زمینساخت صفحهای را ارائه کرد؟
آیا میدانستید که : کنوت، خرس قطبی محبوب باغوحش برلین، تنها در نخستین سال زندگیش درآمد باغوحش را ۵ میلیون یورو افزایش داد؟
آیا میدانستید که : اصطلاح نسل ایکس توسط داگلاس کپلند رواج یافت؟
آیا میدانستید که :در صورتی که نوزاد دچار کلستاز مورد فوتوتراپی قرار گیرد، ممکن است که سندرم نادر نوزاد برنزه بروز کند که در آن پوست، سرم و ادرار نوزاد رنگ خاکستری - قهوهای تیره پیدا میکنند ؟
آیا میدانستید که :۶۶۶هراسی نوعی هراس است که منجر به ترس از عدد ۶۶۶ میشود؟
آیا میدانستید که :باقیماندگان( در تصویر ) سقوط پرواز شماره ۵۷۱ نیروی هوایی اروگوئه برای زنده ماندن مجبور شدند از بقایای دوستان شان که در گذشته بودند تغذیه کنند؟
آیا میدانستید که :در آنشلوس، ۹۹٫۷۳٪ مردم اتریش موافقت خود را با الحاق به آلمان ابراز داشتند؟
آیا میدانستید که :زبان رقص زبان ارتباطی زنبورهای عسل برای نشان دادن محل وجود غذا است؟
آیا میدانستید که :در شرایطی ممکن است دمای منفی به وجود بیاید؟
آیا میدانستید که :کپنهاگ ، وین و ملبورن، بهترین شهرهای جهان برای زندگی هستند؟
آیا میدانستید که :مومیایی پارسی، یک مومیایی تقلبی بوده است؟
آیا میدانستید که :خروار بزرگترین یکای ایرانی اندازهگیری جرم است؟
آیا میدانستید که :گلینوش، سردار ایرانی به همراهی بهمن جادویه، در نبردی با ابوعبید ثقفی پدر مختار در کناره فرات ، اعراب را شکست دادند و ۴۰۰۰ تن را کشته و ۳۰۰۰ تن دیگر را مجبور به فرار کردند.
تاریخچه رمان در ایران
این نوع ادبی داستان و داستاننویسی بر اثر توسعهٔ ارتباط ایران و اروپا در
زبان فارسی پدید آمدهاست. و داستاننویسی به شیوهٔ امروزی در کشورهای عربی،
ترکیه، ایران و هندوستان کمابیش همزمان و در اواخر نیمهٔ دوم قرن نوزدهم باب
شدهاست.
از موجبات و مقدمات پیدایش رمان در زبان فارسی میتوان به ورود صنعت
چاپ، تاسیس مطبوعات و ترجمه از زبانهای اروپایی که تحت تاثیر زبان فرانسه و
بعدها تحت تاثیر زبانهای روسی و انگلیسی بودهاست، اشاره کرد. از رمانهای این
دوره میتوان به امیرارسلان نامدار، کتاب احمد (نوشتهٔ طالبوف) و سیاحتنامه
ابراهیم بیگ اشاره کرد. داستان فارسی امروزی از آغاز قرن بیستم رواج یافت.
گرایشهای ملیگرایانه و جست و جوی اساطیر کهن بر داستاننویسی این دوره تاثیر
گذاشتهاست. در این رابطه میتوان به آثاری همچون شمس و طغرا، عشق و سلطنت،
دامگستران، لازیکا، دلیران تنگستان، تهران مخوف، هما، پریچهر، زیبا، جنایات
بشر یا آدم فروشان قرن بیستم، دارالمجانین و دسیسه اشاره کرد.
رمان مدرن در ایران
رمان مدرن در ایران با صادق هدایت (بوف کور) آغاز میشود. سپس با صادق چوبک
(سنگ صبور) و هوشنگ گلشیری (شازده احتجاب) ادامه مییابد. جریان مدرنیسم پس از
پیروزی انقلاب به حاشیه رانده شد و یک دهه بعد دوباره اقبال بدان افزون گردید.
هوشنگ گلشیری موثرترین تئوریسین رمان مدرن بعد از انقلاب است که چه با آثار خود
چون رمانهای آیینههای دردار و جننامه و چه با درسهای داستاننویسی خود،
برخی نویسندگان جوان را به این مسیر سوق داد. رمانهای نوشدارو (علی موذنی،
۱۳۷۰)، سمفونی مردگان (عباس معروفی، ۱۳۶۸)، نقش پنهان (محمد محمدعلی، ۱۳۷۰)،
نیمهٔ غایب (حسین سناپور، ۱۳۷۸) و دل دلدادگی (شهریار مندنیپور، ۱۳۷۷) از
جمله نمونههای برجسته رمان مدرن در این دوره هستند.
رمان مدرن فارسی پس از انقلاب عمدتا به نقد وضعیت فرهنگی و سیاسی موجود در
جامعه میپردازد. رویکرد اصلی جریان مدرن، همچون رئالیستهای سنتی رویکردی
انتقادی است با این تفاوت که موضوع انتقاد آنان نه نظام سلطنتی پیش از انقلاب،
بلکه وضعیت سیاسی حاضر است. مهمترین تفاوت مدرنیسم داخلی با مدرنیسم غربی در
همین تفاوت نگرش به تحولات اجتماعی نهفتهاست. مدرنیسم غربی با کنارهگیری از
واقعیت بیرونی، به ذهنیتگرایی افراطی پناه میبرد و هیچگونه مسئولیت اجتماعی
یا نقش اصلاحطلبی برای خود قائل نیست. اما نویسندهٔ مدرنیست داخلی که
نمیتواند خود را از دغدغههای سیاسی و اجتماعی روزانه رها سازد، رویکرد
انتقادی اسلاف رئالیست خود را البته با تکنیکهای روایت ذهنی مدرن در عرصههای
اجتماعی دنبال میکند. و بدین ترتیب احساس میکند به مسئولیت اجتماعی و
ایدئولوژیک خود عمل کردهاست. رمان مدرن فارسی علیرغم آنکه فرمی مشابه آثار
مدرن غرب دارد، نگاه سنتی خود را به موضوعات حفظ میکند. روح و اندیشه ذاتی
رمان غرب مبتنی بر نیستانگاری اومانیستی است و درک این اندیشه مستلزم آشنایی و
انس عمیق نویسنده با ادبیات غرب است؛ اما این حس و حال اومانیستی هیچگاه در
نویسندگان داخلی به کمال یافت نشدهاست و به همین صورت نوعی دوگانگی و تضاد در
صورت و محتوای رمان مدرن فارسی قبل و بعد از انقلاب وجود دارد. نویسندگان رمان
مدرن در نقد هنجارهای ناشی از نوعی تفکر دینی عمدتا به دو مضمون میپردازند.
نخست ستیز سنت و مدرنیته در قالب جنگ پدران و پسران و دوم نقد برخی از ارزشهای
اخلاقی رایج؛ گفتمان رمان مدرن فارسی در واقع همان گفتمان صادق هدایت در بحث
تجدد و عقبماندگی است که اینبار فاقد صراحت است.
رمان زنانه
در بوف کور دو شخصیت زن وجود دارند. یکی زنی اثیری با چشمهای جادویی و اندام
اثیری و دیگری زنی لکاته و بدکاره. بعد از هدایت نیز نویسندگان بسیاری بودهاند
که با سبک و تکنیک مدرن نوشتند اما آنها نیز برای شخصیت زن داستان خود، همین
دو شخصیت را انتخاب کردند. سیمین دانشور اولین زنی است که در رمانش سووشون، این
نگاه سنتی به زن را شکستهاست. زری شخصیت اصلی کتاب، زنی است با ترسها و
تنهاییهایش که به تدریج در خلال داستان تحول پیدا میکند؛ گرچه او در ابتدا
زنی ترسو و محافظهکار است، اما در پایان به زنی شجاع بدل میشود. این نگاه
منجر به شکلگیری نوع جدیدی از رمان در ایران شدهاست که به رمان زنانه مشهور
است. موضوع اصلی رمانهای زنان بر محور مسایل خود آنان دور میزند. به نظر
آنها رمان بهترین محمل برای بروز دنیای درونی، تنهایی، دردها و رنجهای آنان
است و میتواند آنان را در راه احقاق حقوق خود یاری کند. زنان رماننویس به
سختی تلاش میکنند تا هویت خویش را در زمینههای اجتماعی، فرهنگی و به ویژه
ادبی ابراز کنند. جوایزی که در سالهای اخیر به دست آوردهاند، نشانهٔ قابلیت و
سعی و تلاش آنان است. پیش از انقلاب زنان رماننویس اندکی وجود داشتند اما پس
از انقلاب به تعدادشان افزوده شدهاست. اکنون حدود پنجاه زن رماننویس وجود
دارند که بیش از نیمی از آنها تحصیل کرده هستند. از میان آنها میتوان به
زویا پیرزاد، فریبا وفی، سپیده شاملو و دیگران اشاره کرد.
داستان کوتاه
داستان کوتاه گونهای از ادبیات داستانی است که نسبت به رمان یا داستان بلند
حجم کمتری دارد و نویسنده در آن برشی از زندگی یا حوادث را مینویسد درحالی که
در داستان بلند یا رمان، نویسنده به جنبههای مختلف زندگی یک یا چند شخصیت
میپردازد و دستش برای استفاده از کلمات باز است. به همین دلیل ایجاز در داستان
کوتاه مهم است و نویسنده نباید به موارد حاشیهای بپردازد.
تعریف
تعریف داستان کوتاه، تفاوت این نوع ادبی را با انواع دیگر مشخص میکند. به طور
کلی داستان کوتاه به داستانهایی گفته میشوند که کوتاهتر از داستانهای بلند
باشند. داستان کوتاه مثل دریچه یا دریچههایی است که به روی زندگی شخصیت یا
شخصیتهایی، برای مدت کوتاهی باز میشود و به خواننده فقط امکان میدهد که از
این دریچهها به اتفاقاتی که در حال وقوع است نگاه کند.
تاریخچه داستان کوتاه
تاریخ داستان نویسی فقط به کمتر از چهار قرن پیش میرسد. رمان نویسی به شیوه
کلاسیک و امروزی آن اوایل قرن هفدهم و با رمان معروف دن کیشوت اثر میگل د
سروانتس زاییده شد. داستان کوتاه گذشتهٔ کوتاهتری نسبت به رماننویسی دارد.
نخستین داستانهای کوتاه اوایل قرن نوزدهم خلق شدند. با این حال رد پای داستان
کوتاه را دیرتر هم میتوان یافت: قرن چهاردهم میلادی و در دکامرون اثر جووانی
بوکاچیو و نیز حکایتهای کنتربری نوشته جفری چاوسر. در ایران و در قرن هفتم
هجری گرچه حکایات گلستان سعدی از جهت کوتاهی و وحدت موضوع به آن چه که امروزه
به آن داستان کوتاه میگویند کم شباهت نیست، اما این قصهها وحکایات با همه
اهمیت واعتبارشان به دلیل عدم شخصیت پردازی نمیتوانند داستان کوتاه - به مفهوم
امروزی آن- تلقی شوند. دراوایل قرن نوزدهم، ادگار آلن پو (۱۸۴۹-۱۸۰۹) در امریکا
و نیکلای گوگول (۱۸۵۲-۱۸۰۹) در روسیه گونهای از روایت و داستان را بنیاد
نهادند که اکنون داستان کوتاه نامیده میشود.
حجم یک داستان کوتاه
مبحث اینکه یک داستان کوتاه، چقدر باید باشد، از دیرباز نونویسندهها را دچار
مشکل کرده چرا که هیچ منبعی نیست که با اطمینان به ما بگوید محدودهٔ یک داستان
کوتاه، به طور ثابت چقدر است. داستانهای کوتاهی وجود دارد که به سی یا چهل
صفحه میرسند و همچنین داستان کوتاههایی هست که داستان برقآسا نیستند و
خصوصیات یک داستان کوتاه را دارند، اما به سختی به ۲۰۰۰ کلمه میرسند.
داستانهای کوتاهی هم وجود دارد که بین این دو هستند و چیزی در حدود ۵۰۰۰ کلمه
هستند. با این حساب، داستانهای کوتاه انواع مختلفی دارند و قالب نوشتاری آنها
میتواند هم بزرگ و هم کوچک باشد.
البته شایان ذکر است که طول یک داستان کوتاه، به کشور و رسوم و ادبیات آن نیز
بستگی دارد. مثلاً در ایالات متحده یک داستان کوتاه میتواند بالای ۱۰۰۰۰ کلمه
داشته باشد (که آنها را «داستان کوتاه بلند»[۱] مینامند.) در حالی که در
بریتانیا متوسط تعداد کلمات داستانهای کوتاه حدود ۵۰۰۰ کلمه است و در استرالیا
دست کم داستان کوتاه بیش از ۳۵۰۰ کلمه دارد. گرچه داستانهای کوتاهی نیز هستند
که تنها چندصد کلمه دارند (که آنها را اغلب «روایت کوچک»
مینامند)، خوانندگان معاصر داستان کوتاه انتظار دارند که داستان کوتاهی که
میخوانند حداقل ۱۰۰۰ کلمه را داشته باشد. در کشور ما نیز امروزه، داستانهای
کوتاهی که توسط نونویسندهها نگارش مییابند، چیزی بین ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ کلمه هستند
و بلندتر از آن کم پیدا میشود و کوتاهترش، دارای سبکِ داستانهای برقآسا
هستند.
اما در کل، اینکه داستانی که نوشتهایم کوتاهاست یا بلند، بیشتر از هرچیز
بستگی به خط سیر داستان دارد. به موضوع داستان توجه کنید. اگر در آخر برقآسا
بود و شما را به هیجان درآورد، داستانک است. اگر تکهٔ جالبی از زندگی یک شخصیت
خاص را نشان میداد، داستان کوتاه است و و اگر دارای سوژهایست با شاخ و برگ
زیاد که میتواند گسترش پیدا کند، داستان بلند است.
عناصر داستان کوتاه
سازههای داستان کوتاهی، عناصری از آن هستند که حتما باید در داستان وجود داشته
باشند. به زبان دیگر، ارکان اصلی داستان که وجودشان ضروری است را عناصر داستان
یا سازههای داستان کوتاه مینامیم.
موضوع
موضوع هر داستان مفهومی است که داستان درباره آن نوشته میشود. موضوع را
نویسنده در طرح نمایان کرده و خواننده با خواندن داستان پی به آن میبرد.
درونمایه
درونمایه یا مضمون دیدگاهی است که از خواندن داستان دریافت میشود.
زمینه: شامل زمان و مکان داستان است. وضعیت آب و هوایی، شرایط اجتماعی و حس کلی
داستان نیز از دیگر شاخصهای زمینه به شمار میروند.
طرح داستان:
طرح یا پی رنگ، چارچوب هر داستان است با تکیه بر روابط علّی و معلولی. در طرح
خطوط اصلی داستان به گونهای مرتبط و فشرده و بر اساس منطق سببیت روایت
میشوند. در واقع طرح داستان پاسخی دقیق و مختصر به این پرسش که داستان در
بارهٔ چه بود است.
تضاد: میتواند بین دو فرد، دو جامعه، یک فرد و طبیعت، یک فرد با احساسات خود
و... باشد.
شخصیت:
شخصیت پردازی به میزان هنرمندی نویسنده بستگی دارد. نویسنده ممکن است
شخصیتهایی یک وجهی، چند وجهی، ایستا یا پویا خلق کند. در معرفی شخصیتها، مولف
میتواند از فن تصویرگری مستقیم یا تصویرگری غیرمستقیم بهره بگیرد.
زاویه دید: داستان باید از زاویه دید مشخصی تعریف شود. در اینجا نویسنده ممکن
است از زاویه دید "از بالا" (سوم شخص)، از بالای محدود (سوم شخص اما از زبان
یکی از شخصیتهای داستان)، اول شخص (روایت توسط شخصیت داستان، اما با استفاده
از اول شخص)، یا زاویه دید واقعی (مانند یک دوربین آزاد) باشد.
بزرگان داستان کوتاه
آنتوان چخوف
نیکلای گوگول
ارنست همینگوی
خورخه لوئیس بورخس
ساموئل بکت
او. هنری
گی دو موپاسان
جروم دیوید سالینجر
ریموند کارور
ادگار آلن پو
سر ارتور کنان دویل
بزرگان داستان کوتاه در ایران
صادق هدایت
هوشنگ گلشیری
بهرام صادقی
صادق چوبک
ابراهیم گلستان
جلال آل احمد
سیمین دانشور
رسول پرویزی
صمد بهرنگی
محمد محمدعلی
محمد علی جمال زاده
غلامحسین ساعدی
نادر ابراهیمی
زویا پیرزاد
میترا داور
هوشنگ مرادی کرمانی